Ο Δήμος Ιτάνου μέσω της Δημοτικής του επιχείρησης έχει παρουσιάσει μια ολοκληρωμένη εναλλακτική πρόταση διακοπών δίνοντας έμφαση στον φυσικό και πολιτιστικό πλούτο του τόπου προβάλλοντας δραστηριότητες όπως η αναρρίχηση, η πεζοπορία, η σπηλαιολογία, η παρατήρηση πουλιών και ό,τι άλλο είναι σχετικό με τη γνωριμία της φύσης και της κουλτούρας του τόπου.
Επίσης συντηρεί ένα μεγάλο δίκτυο πεζοπορικών και ορειβατικών μονοπατιών με δέκα διαδρομές όπως το φαράγγι των Χοχλακιών, το φαράγγι Ζάκρου Ξεροκάμπου, το φαράγγι Καρυδίου Αδραβάστων Κελλαρίων και άλλα, που παρουσιάζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τη χλωρίδα και τους γεωλογικούς σχηματισμούς.
Υπάρχουν 2100 αυτοφυή φυτά στην περιοχή, 300 από τα οποία είναι ενδημικά, ανάμεσά τους θεραπευτικά βότανα και άγρια χόρτα. Η περιοχή αποτελεί επίσης ενδιαίτημα σπάνιων πουλιών και ζώων. Εδώ θα βρείτε και τη μεγαλύτερη αποικία του «Γερακιού της Ελεονώρας» όπως και πολυάριθμους βιότοπους με μικτή Αφρο-Ευρωπαϊκή χλωρίδα και πανίδα (Βάι, Κουφονήσι).
Τα φαράγγια και οι διαδρομές στη περιοχή διαθέτουν το καθένα τις ιδιαιτερότητες και τις ομορφιές του.
ΚΑΤΩ ΖΑΚΡΟΣ
Το πρώτο φαράγγι που μπορείτε με ευκολία να περπατήσετε είναι το «Φαράγγι των Νεκρών» (Κάτω Ζάκρος-Ζάκρος). Ονομάστηκε έτσι εξαιτίας των Μινωικών τάφων που ανακαλύφτηκαν στις κάθετες πλαγιές του, μέσα σε σπηλιές. Η ανάβαση θα σας πάρει περίπου δύο ώρες, και θα περπατήσετε κάτω από δέντρα και απόκρημνα βράχια, ανάμεσα σε αγριόχορτα και βότανα, που θα σας πλημμυρίσουν με τις μυρωδιές και τους ήχους τους.
ΧΟΧΛΑΚΙΕΣ
Για τη διαδρομή που ξεκινά από τις Χοχλακιές θα χρειαστείτε περίπου δύο ώρες και άλλες δύο για την επιστροφή. Το φαράγγι στρίβει προς τα αριστερά κατά μήκος απότομων γκρεμών. Κινείστε κυρίως πάνω στην κοίτη του ποταμού (το χειμώνα είναι απροσπέλαστο), και την άνοιξη πρέπει να είστε προετοιμασμένοι για σκαρφάλωμα στα βράχια, για να παρακάμψετε τις λιμνούλες στην πορεία. Στο τέλος της διαδρομής θα σας ανταμείψει η παραλία Καρούμες, μοναχική και πανέμορφη, με δέντρα που προσφέρουν απλόχερα τη σκιά τους.
Μπορείτε επίσης να ξεκινήσετε από το χωριό Αγκαθιάς και η διαδρομή είναι η εξής: Παλαίκαστρο Αγκαθιάς – Οροπέδιο Πλατύβολα – Παραλία Σκινιά – Παραλία Καρούμες – Φαράγγι Καρούμες Χοχλακιές – Παλαίκαστρο. Αυτή η διαδρομή παίρνει γύρω στις τέσσερις ώρες.
ΖΑΚΡΟΣ-ΞΕΡΟΚΑΜΠΟΣ
Το φαράγγι Ζάκρος-Ξερόκαμπος είναι μικρό αλλά εντυπωσιακό, και απέχει γύρω στο 1χλμ. προς βορρά από τις παραλίες του Ξερόκαμπου. Για το πρώτο χιλιόμετρο δεν παρουσιάζει ιδιαίτερες δυσκολίες. Κατόπιν χωρίζεται στα δύο. Ενώ προς τα αριστερά σταματά μετά από μερικά μέτρα, η δεξιά πλευρά συνεχίζει για 1,5 χλμ. ακόμα. Αυτό το κομμάτι έχει δύσκολη πρόσβαση, γιατί δεν υπάρχει ξεκάθαρο μονοπάτι, ενώ τα βράχια και οι θάμνοι δυσκολεύουν την πορεία. Το φαράγγι καταλήγει σχεδόν στη μέση της διαδρομής από Ζάκρο προς Ξερόκαμπο.
ΚΑΡΥΔΙ-ΑΔΡΑΒΑΣΤΟΙ-ΚΕΛΛΑΡΙΑ
Το φαράγγι που ακολουθεί τη διαδρομή Καρύδι-Αδραβάστοι-Κελλάρια είναι το λιγότερο γνωστό από τα φαράγγια της περιοχής. Θα βρείτε την έξοδό του 1 χλμ. βόρεια των Αδραβάστων ή 3 χλμ. από τη Ζάκρο. Μπορείτε να το περάσετε ξεκινώντας είτε από το Καρύδι είτε από τον οικισμό Μαγασά. Το φαράγγι δεν είναι πολύ βαθύ. Αρχικά τα βουνά δημιουργούν μικρές «λεκάνες», οι οποίες τελικά ανοίγονται σε μια πανέμορφη, αλλά πραγματικά δύσκολη διαδρομή, μιας και δεν υπάρχει μονοπάτι και πρέπει να έχετε πολύ καλή φυσική κατάσταση για να διασχίσετε το φαράγγι. Η τραχύτητα του τοπίου συνδυάζεται με την αγριάδα των βράχων σε θεαματικούς σχηματισμούς και εντυπωσιακές εικόνες που μένουν αξέχαστες.
από το βιβλίο του Ν. Παπαδάκη, αρχαιολόγου: ΣΗΤΕΙΑ, 2000.
